Aantekeningen II

Wie het origineel en de vertaling naast elkaar legt zal tot de ontdekking komen dat Tussentijd minder aantekeningen telt. Dat is geen slordigheid, maar een resultaat van het vertaalproces. Jones ziet zich hier en daar genoodzaakt sommige in de tekst gebruikte termen uit te leggen omdat ze bijvoorbeeld tot de soldatentaal behoren of Cockney rhyming slang zijn. Een aantal daarvan is in vertaling ook jargon geworden dat wel enige toelichting kan behoeven, maar met name het rhyming slang krijgt in het Nederlands een equivalent dat ook al is het zogenaamd gemarkeerd taalgebruik, niet echt nader verklaard hoeft te worden. En het Nederlands kent nu eenmaal niet zo veel slangwoorden voor thee. Dan wordt het Engelse slang (char) wel verdisconteerd in de vertaling, maar niet zo dat er een aantekening bij moet: ‘Geef die arme theeleut een koppie.’

luitenantsjack

luitenantsjack Britse landmacht

Er zijn in vertaling zelfs twee noten bijgekomen. Eén over lieutenant als de enige Britse rang die niet ook aanspreektitel is en één over Fred Karno en zijn circus die eerst in de volksmond spreekwoordelijk wordt en later in het Britse leger nog eens een transformatie heeft ondergaan. Was het vanaf het begin duidelijk geweest dat dit blog zou komen, dan hadden ze vermoedelijk zich niet verstopt tussen die van Jones zelf en waren ze hier aan bod gekomen, maar in beide gevallen voegden ze zoveel toe dat ik ze niet weg wilde laten.

Tegen het eind van zijn leven heeft Jones wel eens gezegd dat hij spijt had van al zijn aantekeningen, dat hij bang was dat ze de tekst in de weg zouden zitten en niet verder zouden helpen. Ik vraag me af wat hij gedaan zou hebben als hij in onze tijd had gepubliceerd. Hij was redelijk terughoudend in het omarmen van nieuwe technologieën. Maar internet is natuurlijk zeer geschikt voor wat hij in de Aantekeningen doet. Misschien had hij de tekst in druk laten verschijnen en was hij voor de aantekeningen een site begonnen, met een blog.

In zekere zin is wat er op dit blog gebeurt een voortzetting van Jones’ aantekeningen, en er vooral op gericht de mogelijke afstand te overbruggen die in 80 jaar is ontstaan tussen zijn Britse wereld en de altijd al andere Nederlandstalige culturen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *